những khái niệm quy định pháp lý đồng tiền ảo bitcoin

1. Phân biệt tiền điện tử với tiền ảo và tiền phương pháp số

các khái niệm về cách kiếm tiền online (electronic money/e-money) hiện nay trên toàn cầu thường được hiểu ở khuôn khổ khá rộng. Ví dụ, ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) miêu tả tiền điện tử là giá trị tiền tệ được lưu trữ trên một trang bị điện tử được dùng rộng rãi để thực hiện thương lượng trả tiền cho những doanh nghiệp khác chẳng hề là đơn vị phát hành. Còn ngân hàng trả tiền quốc tế (BIS) khái niệm tiền điện tử là giá trị được lưu trữ hoặc sản phẩm trả trước, trong đó thông báo về khoản tiền hoặc giá trị khả dụng của khách hàng được lưu trữ trên một trang bị điện tử thuộc sở hữu của quý khách. Những khái niệm này khá phức tạp, có thể gây ra nhầm lẫn về nội hàm của tiền điện tử, khó phân biệt với tiền ảo, tiền phương pháp số và thậm chí là cả tiền di động (mobile money).



Xem thêm: hướng dẫn sử dụng mt4

Trong thực tiễn, tiền điện tử đã được xác định và phân biệt rõ ràng với các loại tiền khác thông qua 4 đặc điểm chính. Trước tiên, tiền điện tử phải là tiền pháp định (legal tender). Theo ấy, tiền điện tử có số đông 3 chức năng của tiền là dự trữ (store value), bàn thảo (medium of exchange) và hạch toán (unit of account). Song song, tiền điện tử cũng luôn được diễn tả dưới dạng giá trị của tiền pháp định của một quốc gia (thí dụ Việt Nam Đồng, đô la Mỹ, SGD...). Thêm nữa, tiền điện tử cũng được nhà băng Trung ương (NHTW) đảm bảo.

Thứ hai, tiền điện tử có thể do ngân hàng phát hành hoặc cũng có thể do tổ chức phi ngân hàng phát hành. Vậy nên, để bảo đảm an toàn cho người sử dụng, tất cả quốc gia luôn có quy định rất chặt chẽ đối với các tổ chức phát hành tiền điện tử. Đối với những nhà băng, NHTW có hệ thống những quy định chặt chẽ về an toàn hoạt động, quản trị rủi ro, tỷ lệ dữ trữ bắt buộc, bảo hiểm tiền gửi… Đối với các tổ chức phi nhà băng, NHTW có các quy định về cấp phép, về giám sát… và thường ngày phải thực hiện ký quỹ tại hệ thống ngân hàng (tương ứng với số tiền phát hành với một tỷ lệ nhất định).

Thứ ba, tiền điện tử có cơ chế bảo đảm tiền tệ (monetary regimes) của NHTW. Theo đấy, tiền điện tử do những nhà băng phát hành sẽ được bảo đảm bằng tỷ lệ dữ trữ yêu cầu tại NHTW, còn tiền điện tử do các tổ chức phi ngân hàng phát hành sẽ được bảo đảm bằng cơ chế ký quỹ tại hệ thống ngân hàng (với một tỷ lệ ký quỹ nhất định). Thông thường, tỷ lệ ký quỹ này sẽ cao hơn phổ thông so với tỷ lệ dự trữ bắt buộc do các quy định an toàn áp dụng đối với các doanh nghiệp này thấp hơn đa dạng so với ngân hàng. Tỷ lệ ký quỹ tại 1 số đất nước theo cách tiếp cận thận trọng ở mức 100%. Đây cũng là điểm khác biệt chủ chốt giữa tiền ngân hàng (bank notes) với tiền điện tử (e-money).

Thứ tư, tiền điện tử chỉ được lưu trữ trong các sản phẩm điện tử gồm 2 loại: (i) phần cứng (hard-ware based products) như thẻ chíp, điện thoại sáng tạo gắn chíp và (ii) dữ liệu dựa trên phần mềm (soft-ware based) như ví điện tử Paypal.

Xem thêm: đường ma là gì

Đối với tiền ảo (virtual currency), ECB khái niệm như sau: “Đồng tiền ảo là một loại tiền phương pháp số ko chịu sự quản lý, được phát hành bởi những người tăng trưởng phần mềm (developers) thường đồng thời là người kiểm soát hệ thống; được dùng và chấp thuận trả tiền giữa những thành viên của một cùng đồng ảo khăng khăng”. Ví dụ, tiền ảo Pokecoins trong trò chơi Pokemon GO hoặc khoản tiền Facebook được sử dụng cho PR hay những trò chơi trên app Facebook... Theo đó, có thể thấy tiền ảo và tiền điện tử rất không giống nhau. Tiền ảo không phải là tiền pháp định nên ko gắn với quyền mặc định được chuyển đổi sang tiền pháp định và được NHTW đảm bảo. Những doanh nghiệp phát hành tiền ảo cũng không chịu sự quản lý, giám sát chặt chẽ của NHTW. Song song, phạm vi hoạt động của tiền ảo thường tương đối hẹp chỉ trong phạm một cộng đồng và sử dụng cho mục đích nhất thiết (thí dụ, game online). Nói cách khác, tiền ảo mang phổ thông đặc điểm của hàng hóa đàm luận hơn là một đồng tiền. Mặc dầu vậy, hiện nay tiền ảo đang từng bước phát triển với loại tiền ảo có thể quy đổi (convertible virtual currency) nhưng chỉ gắn nghĩa vụ của doanh nghiệp phát hành mà không gắn với nghĩa vụ của NHTW và khuôn khổ hoạt động cũng chỉ ở phạm vi một cùng đồng như nêu trên.

Còn tiền phương pháp số hay tiền mã hóa (crytocurrency): được tạo ra bởi những thuật toán mã hóa phức tạp, được giao dịch, bàn luận hoàn toàn trên môi trường Internet và hiện nay chưa chịu sự quản lý của bất kỳ tư nhân hay công ty nào (trừ lúc được NHTW trực tiếp phát hành). Ví dụ tiêu biểu của tiền kỹ thuật số là Bitcoin, Ethereum... Có thân xác định gốc của tiền mã hóa là tiền ảo nhưng đang tăng trưởng để có đa dạng đặc điểm của tiền điện tử như khả năng chuyển đổi thành tiền pháp định, khả năng thanh toán, còn khả năng tàng trữ trị giá thì ít hơn (do luôn biến động nhiều)... Dù rằng vậy, tiền kỹ thuật số vẫn còn khoảng cách rất xa để trở nên tiền điện tử với lý do quan yếu nhất là sự xác nhận của NHTW tất cả các nước. Khi NHTW các quốc gia ko thừa nhận, đồng bạc kỹ thuật số sẽ không được bảo đảm và không có khả năng quy đổi ở phạm vi rộng như tiền điện tử. Hiện nay tiền phương pháp số đang được phát triển theo hướng khai thác những lợi thế, Về ưu điểm của công nghệ chuỗi khối - blockchain (như giá cả thương lượng thấp, độ an toàn bảo mật cao, thuận tiện, chóng vánh...) hơn là theo hướng sử dụng đồng tiền công nghệ số như 1 đồng tiền thực thụ.

Một loại tiền khác cũng thường bị hiểu nhầm đó là tiền di động (mobile money), cho rằng tiền di động và tiền điện tử khác nhau. Tuy thế, theo khái niệm của Hiệp hội thông báo di động toàn cầu (GSMA), Mobile money có thể được hiểu ngắn gọn là tiếp cận dịch vụ nguồn vốn qua điện thoại di động. định nghĩa này rộng và bao hàm đa số ý nghĩa của nhà sản xuất này, nhất là trong khoảng giác độ người dùng. Theo đấy, với thực chất là tiền pháp định, tiền di động có thể hiểu là một dạng thức tiền điện tử do đơn vị (thường là nhà mạng) cung ứng dịch vụ trung gian trả tiền phát hành và định danh quý khách duyệt cơ sở vật chất dữ liệu thuê bao di động. Dạng thức này chính là ví điện tử trên thuê bao di động, không cần liên kết với account ngân hàng. Doanh nghiệp nguồn vốn quốc tế (IFC) cũng cho rằng, mobile money là một dạng tiền điện tử, trong đó những giao dịch thanh toán và tài chính được tiến hành trên điện thoại di động, có thể trực tiếp hoặc ko trực tiếp gắn với tài khoản ngân hàng.

hai. Quy định về tiền điện tử tại Việt Nam

Tại Việt Nam, hiện nay vẫn chưa có một văn bản pháp lý nào quy định định nghĩa tiền điện tử. Tuy vậy, một số văn bản đã quy định những dạng thức của tiền điện tử gồm ví điện tử, thẻ trả trước… như tại Luật ngân hàng Nhà nước (2010), Luật những tổ chức tín dụng (2010), Nghị định số 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ về trả tiền ko sử dụng tiền mặt và Nghị định số 80/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 101/2012/NĐ-CP, Thông tư số 19/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động thẻ ngân hàng (được sửa đổi bởi Thông tư số 26/2017/TT-NHNN). Hiện nay, Dự thảo Nghị định quy định về thanh toán ko dùng tiền mặt sửa đổi đã hợp nhất đưa ra định nghĩa rõ ràng về tiền điện tử:“Tiền điện tử là trị giá tiền tệ lưu trữ trên những phương tiện điện tử được trả trước bởi khách hàng cho ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức cung cấp dịch vụ trung gian trả tiền để thực hiện thương lượng trả tiền và được đảm bảo trị giá tương ứng tại ngân hàng, bao gồm: thẻ trả trước, ví điện tử, tiền di động”.

So sánh với các khái niệm trên toàn cầu, có thể thấy khái niệm trong dự thảo tương đối phù hợp và có phần dễ hiểu, rõ ràng và dễ phân biệt hơn. Quan yếu hơn là việc hợp nhất đưa cả 3 loại hình tiền điện tử vào văn bản pháp lý không chỉ giúp ngừng rõ ràng khuôn khổ của tiền điện tử mà còn giúp công tác quản lý được thống nhất về một làm mối là NHNN, trong khoảng đấy lấp được lỗ hổng trong công việc điều hành đối với mobile money hiện vẫn đang để trống.

đồng thời, những quy định trong dự thảo liên quan tới đơn vị phi ngân hàng cũng giúp phân biệt rõ đơn vị phát hành tiền điện tử hợp pháp (được cấp phép, giám sát hoạt động) với công ty hoạt động không phép, phi pháp. Qua đó, giúp phân biệt rõ giữa tiền điện tử “hợp pháp” với tiền ảo, tiền điện tử “bất hợp pháp”, giúp các cơ quan có thẩm quyền trong ngăn đề phòng những hành vi tù hãm trong ngành này vốn dĩ diễn biến phức tạp thời kì qua.



Nắm bắt thiên hướng, cập nhật thông báo về mql5 tại Việt Nam